Napakalaking Yelo sa Greenland, Paano Ito Nawawala? Ang Bagong Diskarte ng mga Agham!
Kamusta mga batang mahilig sa kaalaman! Alam niyo ba, may mga higanteng piraso ng yelo sa malalayong lugar tulad ng Greenland na unti-unting nawawala? Ito ang tinatawag na “glacial retreat,” at para itong pag-urong ng isang malaking ice cream sa ilalim ng araw, pero sa napakalaking sukat!
Noong Agosto 13, 2025, naglabas ang University of Washington ng isang nakakatuwang balita tungkol sa kung paano nila nalalaman kung ano ang dahilan ng pagkawala ng mga yelong ito. Hindi sila gumamit ng kahit anong mahiwagang teleskopyo o magic wand, kundi isang kakaibang paraan gamit ang mga fiber optic cables sa ilalim ng dagat!
Ano ang Fiber Optic Cables?
Isipin niyo ang mga fiber optic cables na parang napakanipis at napakahabang sinulid. Ginagamit natin ito sa internet at sa mga tawag sa telepono para mabilis na maipadala ang impormasyon. Pero alam niyo ba, kaya rin nitong maramdaman ang mga maliliit na bagay?
Ang Bagong “Superpower” ng mga Fiber Optic Cables!
Ang mga siyentipiko ay nagtanim ng mga espesyal na fiber optic cables sa ilalim ng dagat malapit sa mga malalaking yelo sa Greenland. Ang mga cables na ito ay parang mga tainga at mata ng siyentipiko sa ilalim ng tubig!
Paano nila nagagawa ito? Kapag may mga maliliit na paggalaw o pagbabago sa ilalim ng tubig, kahit gaano kaliit, nagbabago ang paraan ng paglakbay ng liwanag sa loob ng fiber optic cable. Dahil dito, natutukoy ng mga siyentipiko kung ano ang nangyayari doon sa ilalim! Para silang may bagong superpower para malaman ang mga sikreto ng karagatan!
Ang Biglang Pagbagsak ng Yelo: Ang Bagong Natuklasan!
Sa pamamagitan ng mga “matang” ito sa ilalim ng dagat, natuklasan ng mga siyentipiko ang isang nakakagulat na bagay: kapag may malalaking piraso ng yelo na biglang bumagsak mula sa gilid ng malalaking yelo (tinatawag itong “calving”), ang pagbagsak na ito ay lumilikha ng malalaking alon sa ilalim ng tubig.
Isipin niyo, para itong pagbagsak ng isang higanteng Lego block sa isang swimming pool! Ang mga alon na ito ay kayang gumalaw ng tubig palayo at palapit sa mga yelo. At ang kakaiba pa, ang paggalaw na ito ng tubig ay nagdudulot ng mas mabilis na pagtunaw ng mga yelo! Para bang sinasabihan ng alon ang yelo na, “Halika, tunawin na natin ‘yan!”
Bakit Mahalaga Ito?
Alam natin na ang pagtunaw ng mga yelo ay nakakaapekto sa taas ng dagat. Kung mas mataas ang dagat, maaaring masubukan ang mga isla at mga lugar na malapit sa baybayin. Ang pag-alam kung ano ang nagpapabilis sa pagtunaw ng mga yelo ay napakahalaga para maintindihan natin ang ating planeta at kung paano ito pangalagaan.
Sa pamamagitan ng kakaibang diskarte na ito, ang mga siyentipiko ay nakakakuha ng mas maraming impormasyon tungkol sa malalaking yelo at kung paano sila naaapektuhan ng pagbabago ng klima. Ito ay parang pagbubukas ng bagong libro tungkol sa mundo natin!
Para sa mga Batang Mahilig sa Agham!
Ang pag-aaral ng siyensya ay hindi lang tungkol sa mga libro o sa classroom. Ito ay tungkol sa pagiging mausisa, sa pagtuklas ng mga bago, at sa paggamit ng ating talino para maintindihan ang mundo sa ating paligid!
Kung gusto niyo rin maging bahagi ng mga ganitong kapana-panabik na pagtuklas, patuloy lang kayong magtanong, mag-aral, at mag-eksperimento! Sino ang nakakaalam, baka kayo na ang susunod na siyentipiko na makakatuklas ng isang bagong bagay na magpapabago sa mundo!
Kaya, mga kaibigan, ang agham ay puno ng mga sorpresa at mga bagong kaalaman na naghihintay lamang sa ating tuklasin! Maging mausisa, at ang mundo ay magiging mas malaki at mas kawili-wili para sa inyo!
‘Revolutionary’ seafloor fiber sensing reveals how falling ice drives glacial retreat in Greenland
Naihatid na ng AI ang balita.
Ang sumusunod na tanong ay ginamit upang makuha ang sagot mula sa Google Gemini:
Noong 2025-08-13 15:18, inilathala ni University of Washington ang ‘‘Revolutionary’ seafloor fiber sensing reveals how falling ice drives glacial retreat in Greenland’. Mangyaring sumulat ng detalyadong artikulo na may kaugnay na impormasyon, sa simpleng wika na maiintindihan ng mga bata at estudyante, upang hikayatin ang mas maraming bata na maging interesado sa agham. Mangyaring ibigay lamang ang artikulo sa Tagalog.