Bakit Hindi Laging Totoo ang Mga “Leaderboard” ng AI at Paano Ito Ayusin?
Alam mo ba kung ano ang AI? Ito yung mga smart computers na parang mga utak na kayang matuto at gumawa ng mga bagay, tulad ng pagsagot sa mga tanong mo o paglalarawan ng mga larawan. Para masubukan kung gaano kagaling ang mga AI na ito, gumagawa tayo ng mga “leaderboard.” Isipin mo ito na parang isang paligsahan sa paaralan kung saan nakikita natin kung sino ang may pinakamataas na puntos.
Pero, kamakailan lang, ang University of Michigan ay naglabas ng isang balita noong July 29, 2025, tungkol sa mga AI leaderboards. Sabi nila, hindi daw laging totoo o patas ang mga ito, at may mga paraan para ayusin ang mga ito para mas maging tama.
Ano ba ang AI Leaderboard?
Isipin mo na mayroon kang maraming mga robot na gumagawa ng iba’t ibang mga gawain. Halimbawa, may robot na kayang sumulat ng tula, may robot na kayang magsalita, at may robot na kayang sumagot ng math problems. Ang AI leaderboard ay parang isang malaking scoreboard kung saan nakalista kung sino ang pinakamagaling sa bawat gawain.
Ang problema, minsan ang mga AI leaderboards ay parang larong hindi masyadong patas. Bakit kaya?
Bakit Hindi Laging Totoo ang mga AI Leaderboards?
-
Parang “Cheating” sa Laro: Isipin mo, kung sasali ka sa isang spelling bee, pero pinag-aralan mo na ang lahat ng posibleng salita na itatanong. Magiging madali para sa iyo, di ba? Ganun din sa AI. Minsan, ang mga AI ay sinasanay gamit ang mismong mga tanong o problema na gagamitin sa leaderboard. Kaya, parang nag-aral na sila ng sagot, kaya mataas ang score nila, pero hindi ibig sabihin nito na mas magaling sila sa ibang mga tanong na hindi nila nakita.
-
Maliit Lang ang Sinusubukan: Parang sinubukan mo lang ang AI sa iilang mga math problems lang. Kung magaling siya sa mga iyon, hindi ibig sabihin na magaling na siya sa lahat ng math problems sa mundo. Kailangan mas marami at iba’t ibang klase ng pagsubok para masiguro na talagang magaling siya.
-
Para Lang sa Isang Klase ng Gawa: Minsan, ang isang AI ay napakagaling sa pagsagot ng mga tanong tungkol sa mga hayop, pero kapag tinanong mo tungkol sa mga halaman, hindi na niya alam. Kung ang leaderboard ay tungkol lang sa mga hayop, tataas ang score niya, pero hindi siya magaling sa lahat ng bagay.
-
Hindi Laging Makatotohanan ang mga Pagsusulit: Minsan, ang mga tanong sa leaderboard ay parang mga laruang tanong na hindi nangyayari sa totoong buhay. Kung gusto natin malaman kung gaano kagaling ang AI sa totoong mundo, kailangan natin siyang subukan sa mga sitwasyong parang totoong buhay.
Paano Ito Ayusin para Mas Maging Patas?
Gusto nating ang mga AI leaderboards ay magpakita ng tunay na galing ng mga AI, parang sa tunay na laban! Narito ang ilang mga paraan para ayusin ito:
-
Huwag Pasagutin ng Nakita na: Kailangan nating subukan ang AI gamit ang mga tanong o problema na hindi pa niya nakita o pinag-aralan. Para ito ay parang pagsubok sa iyo ng bagong lesson na hindi mo pa nakikita.
-
Maraming Iba’t Ibang Pagsubok: Imbis na iisang klase lang ng tanong, marami dapat tayong uri ng mga pagsubok para makita kung gaano kagaling ang AI sa iba’t ibang bagay. Parang sa paaralan, may math, may science, may Filipino.
-
Mas Malapit sa Totoong Buhay na Sitwasyon: Kailangan nating gumawa ng mga pagsubok na parang totoong nangyayari sa paligid natin. Halimbawa, kung ang AI ay para sa isang robot na tutulong sa kusina, kailangan natin siyang subukan kung gaano siya kagaling maghiwa ng sibuyas o magtimpla ng juice.
-
Tingnan ang Lahat ng Galing, Hindi Lang Isang Bagay: Hindi lang natin dapat tingnan kung gaano kabilis sumagot ang AI, kundi pati na rin kung gaano ka-tama, gaano ka-malikhain, at kung gaano siya ka-maaasahan.
Bakit Mahalaga Ito Para Sa Akin?
Kung mas magiging tumpak at patas ang mga AI leaderboards, mas matutulungan natin ang mga AI na maging mas mabuti at mas kapaki-pakinabang para sa ating lahat. Ito rin ay isang magandang paraan para matuto kayo tungkol sa agham at teknolohiya.
Kung interesado ka kung paano gumagana ang mga computers, paano natututo ang mga AI, at paano sinusubukan ang mga ito, baka ito na ang senyales para mas pag-aralan mo ang agham! Ang agham ay parang pagtuklas ng mga bagong bagay na nakakatuwa at nakakatulong sa mundo. Ang pag-unawa sa mga AI leaderboards ay isang maliit na hakbang lang sa malaking mundo ng agham. Sino ang nakakaalam, baka ikaw na ang susunod na magiging eksperto sa AI! Kaya, simulan mo nang magtanong, mag-explore, at huwag matakot sumubok ng mga bagong kaalaman!
Why AI leaderboards are inaccurate and how to fix them
Naihatid na ng AI ang balita.
Ang sumusunod na tanong ay ginamit upang makuha ang sagot mula sa Google Gemini:
Noong 2025-07-29 16:10, inilathala ni University of Michigan ang ‘Why AI leaderboards are inaccurate and how to fix them’. Mangyaring sumulat ng detalyadong artikulo na may kaugnay na impormasyon, sa simpleng wika na maiintindihan ng mga bata at estudyante, upang hikayatin ang mas maraming bata na maging interesado sa agham. Mangyaring ibigay lamang ang artikulo sa Tagalog.