Sige, heto ang artikulo na nakasulat sa simpleng Tagalog, para sa mga bata at estudyante, na nagpapaliwanag tungkol sa balita mula sa Cloudflare:
Bakit Hindi Dapat Bastos sa Internet? Isang Kwentong Cyber-Security para sa mga Batang Astig!
Alam mo ba kung paano ka nagse-search sa internet para sa mga sagot sa iyong mga proyekto sa paaralan, o para malaman ang paborito mong cartoon? Gumagamit ka ng mga search engine tulad ng Google, ‘di ba? Para magawa nila ‘yan, nagpapadala sila ng mga espesyal na “robot” o “crawlers” para tingnan at intindihin ang mga website. Parang mga munting scout na naglalakbay sa digital na mundo para mangolekta ng impormasyon.
Pero isipin mo, kung may gusto kang itago sa iyong kwarto, hindi mo naman gusto na basta na lang pumasok ang sino man, ‘di ba? Ganun din sa mga website. Gusto ng mga may-ari ng website na sabihin sa mga robot ng search engine kung aling mga parte ng kanilang site ang pwede nilang tingnan at alin ang hindi. Ito ay parang pagsasabi, “Okay lang na pasukin mo ang sala, pero wag kang pupunta sa kwarto ko.”
Ang Nakarating sa Cloudflare: Isang Nakakaintriga na Kwento!
Kamakailan lang, may isang malaking kumpanya na ang pangalan ay Cloudflare, na ang trabaho ay tumulong sa mga website na maging ligtas at mabilis, ay nakakita ng isang kakaibang bagay. Parang may mga robot na hindi sumusunod sa sinasabi ng mga may-ari ng website.
Isipin mo, meron kang listahan ng mga patakaran sa bahay mo. Halimbawa, “Bawal ang pagtalon sa sofa” o “Hindi pwedeng maglaro sa kusina.” Pero may isang bisita na kahit sabihin mo sa kanya ang mga patakarang ‘yan, gagawin pa rin niya ang gusto niya. Nakakainis ‘di ba?
Ganito rin ang nangyari sa mga website na binabantayan ng Cloudflare. Nakita nila na may isang search engine na ang pangalan ay Perplexity na gumagamit ng mga robot na hindi nagpapakilala ng maayos at hindi sumusunod sa mga sinabi ng website na huwag tingnan ang ilang bahagi.
Ano ang Problema Dito? Bakit Ito Mahalaga?
-
Hindi Paggalang sa Patakaran: Parang may nagdala ng laruan sa loob ng bahay mo kahit sinabi mong bawal. Ang mga may-ari ng website ay nagtatakda ng mga patakaran para sa mga robot para sa iba’t ibang dahilan. Minsan, baka may mga personal na impormasyon na ayaw nilang makita ng kung sino-sino. Minsan naman, ayaw nilang masyadong mapagod ang kanilang website dahil baka bumagal. Kapag hindi sumusunod ang mga robot, parang hindi sila nirerespeto.
-
Tinatagong Gawain: Kapag ang mga robot ay hindi nagpapakilala, parang nagnanakaw sila ng impormasyon nang palihim. Ang mga search engine ay karaniwang nagsasabi kung sino sila para alam ng website kung sino ang bumibisita. Kapag hindi sila nagpakilala, parang nagtatago sila.
-
Posibleng Problema sa Balanse: Kung lahat ng robot ay gagawa ng gusto nila, baka maging sobrang hirap para sa mga website na gumana nang maayos. Baka mabagal na sila, o kaya naman baka maubos ang kanilang “lakas” para magbigay ng magandang serbisyo sa mga tao.
Bakit Tayo Dapat Mag-ingat at Mag-aral Tungkol Dito?
Ang pagkakaroon ng internet ay parang pagkakaroon ng isang malaking aklatan ng kaalaman. Napakaraming bagay tayong matututunan dito! Ngunit tulad sa isang aklatan, kailangan natin ng kaayusan at paggalang.
Ang mga nangyayari sa internet ay parang isang malaking science experiment sa totoong buhay!
- Pag-unawa sa Paano Gumagana ang Internet: Mahalagang maintindihan natin na ang internet ay hindi lang basta nagbibigay ng impormasyon. May mga tao at kumpanya sa likod nito na gumagawa ng mga paraan para gumana ito nang maayos at ligtas.
- Maging Mapagmasid: Ang pagiging scientist ay nangangailangan ng pagiging mapagmasid. Gusto ng mga scientist na malaman kung bakit nangyayari ang isang bagay. Ganun din sa Cyber-security. Ang Cloudflare ay parang mga detective na naghahanap ng kakaibang nangyayari.
- Ang Kahalagahan ng “Rules”: Sa agham, meron tayong mga batas at patakaran na sinusunod. Ganun din sa paggamit ng teknolohiya. Kailangan natin ng mga patakaran para masigurong ang mga gawa natin ay hindi nakakasira o nakakagulo sa iba.
- Pagiging Matalino sa Teknolohiya: Kapag natutunan natin ang mga ganitong kwento, mas nagiging matalino tayo sa paggamit ng teknolohiya. Alam natin kung sino ang nagbibigay ng impormasyon at kung paano nila ito ginagawa.
Kaya sa susunod na gagamit ka ng internet para mag-research o manood ng iyong paboritong video, isipin mo ang mga taong nagbabantay sa likod nito para masigurong maganda at ligtas ang iyong karanasan. Ang pagiging mausisa, pagtatanong ng “bakit,” at pag-unawa sa mga patakaran ay mga hakbang para maging isang mahusay na siyentista o computer expert sa hinaharap! Ang mundo ng agham at teknolohiya ay puno ng mga kapana-panabik na pagtuklas, at ang pag-unawa sa mga ganitong kwento ay isang malaking hakbang para maging bahagi nito!
Perplexity is using stealth, undeclared crawlers to evade website no-crawl directives
Naihatid na ng AI ang balita.
Ang sumusunod na tanong ay ginamit upang makuha ang sagot mula sa Google Gemini:
Noong 2025-08-04 13:00, inilathala ni Cloudflare ang ‘Perplexity is using stealth, undeclared crawlers to evade website no-crawl directives’. Mangyaring sumulat ng detalyadong artikulo na may kaugnay na impormasyon, sa simpleng wika na maiintindihan ng mga bata at estudyante, upang hikayatin ang mas maraming bata na maging interesado sa agham. Mangyaring ibigay lamang ang artikulo sa Tagalog.