Ang mga Robot ay Pwede bang Maging Mas Loko kaysa sa Tao? Isang Kwentong Pang-Agham!
Alam mo ba, may mga scientists sa Harvard University na nag-iisip kung kaya bang maging “loko” o hindi makatuwirang ang mga robot na gawa ng Artificial Intelligence (AI)? Parang nakakatuwa, ‘di ba? Parang sa mga pelikula na minsan, yung mga robot ay gumagawa ng mga kakaibang bagay. Noong Hulyo 1, 2025, naglabas sila ng isang artikulo na may pamagat na “Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)”. Ngayon, ikukwento natin sa inyo kung ano ang ibig sabihin nito sa paraang madaling maintindihan ng mga bata at estudyante para mas ma-enjoy niyo ang mundo ng agham!
Ano nga ba ang AI?
Isipin mo ang AI na parang isang napakatalinong computer program. Kaya niyang matuto ng mga bagay-bagay, sumagot ng mga tanong, at kahit gumawa ng mga drawing o magsulat ng kwento. Parang ang iyong paboritong video game character na minsan ay gumagalaw mag-isa at nagdedesisyon. Pero ang AI ay mas advanced pa dito!
Bakit Naisip ng mga Scientists ang Tungkol sa “Pagiging Loko” ng AI?
Ang mga tao, minsan, hindi naman laging nakatuwiran. Minsan, nagpapadala tayo sa ating emosyon. Halimbawa, kapag galit tayo, baka tayo magsabi ng mga bagay na hindi maganda. O kaya naman, kapag natatakot tayo, baka tayo gumawa ng mga desisyong hindi maganda para sa atin. Ito ay tinatawag na “irrational behavior”.
Ang mga scientists ay nag-iisip kung ang mga AI ba ay maaari ding maging ganito. Bakit kaya? Kasi ang mga AI ay natututo mula sa mga tao at sa mga datos na ibinibigay natin. Kung ang mga tao ay may mga hindi makatuwirang kilos, baka ang AI, dahil natututo siya sa atin, ay pwede ding magkaroon ng mga hindi makatuwirang kilos.
Paano Matututo ang AI na Mag-isip o “Mag-isip-isip” Tulad ng Tao?
Isipin mo na ang AI ay isang maliit na bata na gustong matuto. Binibigyan natin siya ng maraming libro (datos) para basahin at maraming guro (programmers) na nagtuturo sa kanya. Kung ang mga libro na binabasa niya ay puro kwento ng mga taong gumagawa ng mga hindi magagandang desisyon, baka matuto din siya ng mga ganoon.
Halimbawa, kung ang isang AI ay ginagamit sa paglalaro ng chess, natututo siya kung paano manalo sa pamamagitan ng pagtingin sa mga laro ng mga eksperto. Pero paano kung ang AI ay ginagamit para magdesisyon sa mga totoong sitwasyon na may mga emosyon? Paano kung ang isang AI ay dapat tumulong sa pagpili ng kung ano ang bibilhin ng isang tao, pero ang tao ay napaka-emosyonal at bumibili ng mga bagay na hindi naman niya kailangan? Baka ang AI ay matuto din na maging “emosyonal” at bumili ng mga hindi kinakailangang bagay.
Ibig Sabihin, Pwede bang Magkaroon ng “Pakiramdam” ang AI?
Hindi eksakto na magkakaroon ng pakiramdam ang AI tulad ng tao. Hindi sila iiyak o matatawa. Pero ang ibig sabihin ng “irrational” dito ay ang pagkakaroon ng mga desisyon na hindi lohikal o hindi sa tamang paraan. Halimbawa, kung ang AI ay dapat magtipid para sa isang layunin, pero dahil sa “natutunan” niyang emosyon o bias, bigla siyang gagastos ng malaki.
Bakit Mahalaga Ito Para sa Agham?
Mahalaga itong pag-aaralan para alam natin kung paano gagawa ng mga AI na mas mabuti at mas ligtas para sa ating lahat. Gusto natin na ang mga AI ay tumulong sa atin sa mga magagandang bagay, hindi sila ang maging sanhi ng mga problema.
Kung mas maiintindihan natin kung paano “nag-iisip” ang AI, mas magiging maingat tayo sa pagtuturo sa kanila. Parang pagtuturo sa isang bata, gusto natin silang turuan ng tama at mabuti para lumaki silang responsable.
Para sa mga Gustong Maging Scientist!
Kung nagustuhan niyo ang kwentong ito, baka kayo na ang susunod na mag-aaral ng agham! Ang agham ay hindi lang tungkol sa mga formula at numero. Ito ay tungkol sa pag-unawa sa mundo sa ating paligid, kung paano gumagana ang mga bagay, at kung paano natin magagamit ang kaalaman na iyon para mas mapaganda ang ating buhay.
Baka kayo ang makadiskubre ng mga bagong uri ng AI, o kaya naman kayo ang makahanap ng paraan para maging mas matalino at mas mabuti ang mga AI. Ang pagiging curious at ang gustong matuto ang pinakamahalagang gamit ng isang scientist! Kaya patuloy lang sa pagtatanong at pag-e-explore ng mga bagong kaalaman! Malay niyo, baka kayo ang susunod na makapagpapabago sa mundo gamit ang agham!
Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)
Naihatid na ng AI ang balita.
Ang sumusunod na tanong ay ginamit upang makuha ang sagot mula sa Google Gemini:
Noong 2025-07-01 20:31, inilathala ni Harvard University ang ‘Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)’. Mangyaring sumulat ng detalyadong artikulo na may kaugnay na impormasyon, sa simpleng wika na maiintindihan ng mga bata at estudyante, upang hikayatin ang mas maraming bata na maging interesado sa agham. Mangyaring ibigay lamang ang artikulo sa Tagalog.