Ano ang Zero Trust? Isang Bagong Sikreto para sa Mas Ligtas na Computer!
Alam mo ba ang mga computer at internet? Parang mga malalaking laruang kailangan nating ingatan para hindi mapira-piraso o masira, di ba? Ngayon, may bago at masayang paraan para masigurado natin na ligtas ang ating mga digital na laruan!
Noong Hunyo 19, 2025, ipinadala ng Cloudflare, isang kumpanya na parang tagabantay ng internet, ang isang espesyal na sulat sa lahat. Ang tawag sa sulat na ito ay “SP 1800-35: Implementing a Zero Trust Architecture.” Medyo mahaba ang pangalan niya, pero simple lang ang ibig sabihin nito: Zero Trust!
Ano ba ang “Zero Trust”?
Isipin mo, kapag nasa bahay ka, karaniwan, alam na ng nanay o tatay mo kung sino ka. Kaya pagpasok mo sa pintuan, hindi na sila magtatanong, “Sino ka? Ano gagawin mo?” Basta ka na lang papapasukin, di ba? Pero sa Zero Trust, para kang nasa isang lihim na misyon!
Sa Zero Trust, hindi basta-basta naniniwala ang mga computer kahit na kilala ka nila. Kahit na anak ka pa nila, o kapitbahay mo, o kapatid mo, kailangan pa rin nilang tiyakin kung sino ka at kung ano ang gagawin mo, sa bawat pagkakataon! Para kang isang spy na may ginagawang mahalagang misyon.
Bakit kailangan natin ng Zero Trust?
Minsan kasi, kahit na kilala natin ang isang tao, may posibilidad pa rin na mapahamak tayo. Halimbawa, baka hindi niya sinasadyang masira ang iyong laruan. Sa computer naman, minsan may mga masasamang tao na sinusubukang pumasok sa mga account natin o sa mga website para nakawin ang impormasyon.
Ang Zero Trust ay parang isang super galing na guwardiya na hindi lang basta nagbubukas ng pinto. Bago ka niya papasukin, tatanungin ka niya kung ano ang pangalan mo, bibigyan ka ng espesyal na code, at titingnan kung tama ba ang suot mong uniporme. Ganyan din ang ginagawa ng Zero Trust sa mga computer!
Paano gumagana ang Zero Trust?
- Sino ka ba talaga? Bago ka payagang pumasok sa isang computer o website, kailangan mong patunayan kung sino ka. Para kang nagbibigay ng iyong ID o fingerprint. Ito ang tinatawag na “authentication.”
- Ano ang pwede mong gawin? Kahit nakapasok ka na, hindi ibig sabihin na pwede mo nang galawin lahat. Ang Zero Trust ay nagbibigay lang sa iyo ng karapatang gawin ang mga bagay na kailangan mo para sa iyong misyon. Para kang binibigyan ng listahan ng mga pwede mong laruin. Ito ang tinatawag na “authorization.”
- Laging Sigurado! Kahit na napasok mo na ang isang kwarto, kapag gusto mong pumunta sa susunod na kwarto, kailangan mo ulit patunayan ang sarili mo at kung ano ang gagawin mo doon. Para kang palaging sinusuri sa bawat hakbang.
Bakit ito mahalaga para sa mga bata at estudyante?
- Mas Ligtas na Pag-aaral: Sa Zero Trust, mas sigurado na ligtas ang mga websites na ginagamit mo para sa iyong pag-aaral. Hindi basta-basta makakapasok ang mga hacker o maninira.
- Ingatan ang Iyong mga Laro at Apps: Kapag gumagamit ka ng mga online games o apps, mas protektado ang iyong account at ang mga bagay na naipon mo dito.
- Maging Cyber Detective! Kung nagiging interesado ka sa computer at internet, ang Zero Trust ay isang napakagandang paksa para pag-aralan. Baka sa hinaharap, ikaw na ang magiging tagabantay ng digital na mundo!
Ano ang maitutulong mo?
Kahit bata ka pa, pwede mong simulan ang pagiging maingat sa iyong mga online activities.
- Huwag basta-basta magbigay ng iyong password.
- Mag-ingat sa mga kahina-hinalang mensahe o link.
- Kung may hindi ka sigurado, tanungin mo ang iyong mga magulang o guro.
Ang Zero Trust ay isang bagong paraan para gawing mas masaya at mas ligtas ang ating mundo sa computer. Ito ay tulad ng isang bagong super gadget na tumutulong sa atin na protektahan ang ating mga digital na kayamanan. Kung gusto mong maging bahagi ng mga taong gumagawa ng mga bagong teknolohiya, pag-aralan mo ang mga ganitong bagay! Malay mo, sa susunod, ikaw na ang mag-imbento ng mas masayang paraan para maging ligtas ang ating mga computer!
Naihatid na ng AI ang balita.
Ang sumusunod na tanong ay ginamit upang makuha ang sagot mula sa Google Gemini:
Noong 2025-06-19 13:00, inilathala ni Cloudflare ang ‘Everything you need to know about NIST’s new guidance in “SP 1800-35: Implementing a Zero Trust Architecture”’. Mangyaring sumulat ng detalyadong artikulo na may kaugnay na impormasyon, sa simpleng wika na maiintindihan ng mga bata at estudyante, upang hikayatin ang mas maraming bata na maging interesado sa agham. Mangyaring ibigay lamang ang artikulo sa Tagalog.